KONYA'DA EL-HAC ABDÜLFETTAH ÇAVUŞ CAMİİ VE MEDRESESİ VAKFİYESİ
Hamd ü senâ ol Halik-ı vakıfü’l-hafâyâ ve şükrü la-yuhsâ ol râzık-ı vahibü’l-atâyâ hazretlerinin dergâh-ı izzet-gâhına hakık ve mahzûrdur ki kâffe-i mevcûdâtı kudret-i kâmilesiyle inşâ ve amme-i masnûatı hikmet-i şâmilesiyle hüveyda kılup bu cümleden nev" insânı ser-efrâz "velekad kerremnâ" tâcı ile mübtehic ve mümtâz kıldı ve salle-i salavât-i tayyibât ve teslimát-1 selîmât-ı zekiyât-ı fahrü'l- âlem güzide-i beni adem serdâr- kafile-i enbiya esrar-i süphâne’l-lezi esrâ habîb-i hudâ Muhammedeni'l-Mustafa aleyhi mine't-tahiyyati'z-zâkiyâti'l-evfâ hazretlerinin ravza-i mutahhare ve türbe-i münevverelerine îsâr olunur ki vücud-1 pür-cudi dâfi-i zulâm-ı zıll-i tuğyân ve râfi-i rütbe-i selâm ve imân oldu ve dahi ol ahyarları üzerine olsun ki her biri yakın-i din ve sipehsalâr-ı ehl-i yakın oldular ndvánu'l-lähi tealá aleyhim ecmain ve alâ men tebiahüm bi-ihsánin ilá yevmi'd-din. BADU işbu sahife- i sahiha-i şer'iyyenin tahririne bådi ve bu vesika-i anikanın tastirine dái oldur ki medine-i Konya sânehállahü ehlehâ ani'l-afäti ve' l-beliyye mahallátindan Hoşhan Mahallesi sükkânından såhibü'l-hayrát ve'l-hasenát tålübi's-sadakat ve'l-müberrát dergáh- áli dáme mahfüfen bi'l-maáli Yeniçer çavuşlarından fahrü'l-asákir ve'l-cüyûş el-Häc Abdülfettah Cavus ibn el-Hác Mustafa mebde-i fitratindan müntehá-yı menzilini tefekkür "küllü şey'in hålikun illá veçheh" mazmûnunu tedebbür edüp bi'l-áhere infisáli acál ile bu dår-ı gurûrdan irtihål-i bi'z-zarůre mukarrer olup pes "má-indeküm yenfedü vemá inda'llahi bak" nazm-1 kerimini ittikan ve dahi "izámáte ibn ádeme inkata a amelühû illá an- selasin ilmin yüntefeu bihi ve veledin salihin yed'úlehů ve satakatin criyetin" kavl-i şerifini iz'an můcib-i "len-tenálü'l-birre hattá tünfiku mimmá tuhibbun" veçh-i cái üzre vakfa 'ázim eyleyüp olmağla meclis-i şer'-i şerif-i kaviyyü'l-erkân ve mahfel-i din-i celiyyu'l-burhánda vakf-ı átiyü'z-zikre li-eclittescil mütevelli nasb olunan Mehmed Efendi ibn Emrullah Efendi nám kimesne mahzarında ikrár- sahih-i şer'i ve i'tiráf-1 sarih-i mer'i edüp medine-i mezbûre hisni håricinde Çadırçeşme demekle marûf çeşme kurbünde etraf-ı erbaası tarik-ı âmm ile mahdûd Pir Esed Sultan vakfina senede elli cedid akçe icâre-i zemini olan bahçede mağrůs mülk eşcár ve kürůmu ve derûn-1 bahçede müceddeden bina eylediğim bir bâb oda ve bir yazlık ve bir matbah ve bir havliyı silk-i milkimde iken bundan akdem cihet-i áhere vakf ve habs eyledim idi. Vakfimin ben hayátda oldukça merreten ba'de uhrá tebdil ve tağyiri yedimde olmağla hálã rücû' edüp zikir ati cámi-i şerif ve tedrise vakf ve habs eyledim ve yine medine-i mezburede Atpazarı Kapusu háricinde Çadırçeşme kurbünde hudûdu ilm-i şer'i ile malúm olup Türbe-i Celáliyye vakfina senede yüzyirmi cedid akçe icáre-i zemini olan hânın nisf-i şayiinden fevkáni ve tahtáni odaları ve ahur ve havliyı müştemil ve hán-ı mezbûrun háricinde divarina muttasıl senede on cedid akçe Türbe-i Celáliyye vakfina icare-i zemini olan yedi bäb dükkánlan ve dekakin-i merkume fevkinda yedi báb odaları ve yine medine-i mezburede Atpazarı Kapusu håricinde Çömlekçiler sukinda kibleten Mollá Isa mülkü ve şarkan (boş) mülkü ve şimâlen (boş) mülkü ve garben tarik-1 amm ile mahdûd olup Diğin Cami-i Şerifi'ne senede on akçe icâre-i zemini olan çömlekçi dükkânımı ve yine Atpazarı Kapusu hâricinde Çadırçeşme kurbünde Kiremit-çukuru ve Miskinler gölü demekle marûf mahalde Pir Esed vakfina senede seksen cedid akçe icâre-i zemini olan fevkâni ve tahtânî müteaddid büyûtu ve müteaddid ahur ve samanlık ve arsa-i hâliye ve havliyı müştemil olan Menzil-hâneyi umûmen tevâbi ve levâhikı ile ve Menzil-hâne ile medrese beyninde vâki 'iki tarafdan Menzil-hâne ve bir tarafdan tarik-1 âmm ve bir tarafdan medrese ile mahdud olup senede Pir Esed vakfina yirmi cedid akçe icâre-i zemini olan bir fevkânî yazlık ve bir tahtânî izbe ve bir havzı ve eşcâr-1 müsmire ve gayr- müsmire ve kürûmu müştemil bahçemi ve yine Çadırçeşme'de vâki medreseye muttasıl bir tarafdan medrese ve etrâf-ı selâsesi tarik-ı âmm ile mahdûd ve mümtâz olup senevî Pir Esed vakfina yüz yirmi cedid akça icâre-i zemîni olan fevkânî ve tahtânî odaları ve ahur ve havluyu müştemil olup hâlâ müceddeden binâ eylediğinm hânı ve hân-1 mezbûrun hâricinde muttasıl on båb dükkânları hasbeten lillah taálâ ve taleben li-merzâti vakf-ı sahih-i ser'i ve habs-i sarih-i mer'i ile vakf ve habs edüp ve hâlâ müceddeden şöyle şart ve tayîn eyledim ki mâdâm ki ben kayd-ı hayatda olam vakfıma kendim mütevelli olam bi-emrillâhi teâlâ terk-i dâr-1 fenâ ve 'azm-i dâr-ı baka etdiğimde oğlum el-Hâc Abdullah mütevelli ola bade vefätihi evlâdımın zükûrundan ve evlâd-ı evlâdımin zükûrundan batnen bade batnin ve neslen bade neslin eslah ve ittika erşedi evkaf-ı mezbûrelere mütevelli olup cemî-yi cihât eğer imâmet ve eğer hitâbet ve meşihat ve cibâyet ve nezâreti ve tevliyet cümlesi evlâdima meşrûta olup mâdâm ki evlâdım hayâtda oldukça cihâta mutasarrıf olup âherden bir ferde tevcîh olunmaya. Galle-i vakıfdan yevmî . akçe tevliyet vazîfesine mutasarrıf ola ve bâlâda zikrolunan bahçe ve nisif hân-ı merkum ve Menzil-hâne ve sâir dekâkîn yed-i mütevelli ile her birleri ecr-i misilleri ile ahere beher sene icâre-i sahiha ile îcâr olunup ve hâsıl olan icârelerinden bundan akdem Lâleyeri nâm mahalde emr-i âli ile minber vaz eyleyüp tevsi eylediğim câmi-i şerîfde evlâdımdan bir kimesne vâiz ve şeyh olup yevmi . akçe vaziyye ve meşîhat vazîfesi verile ve iki nefer müezzin olup Cuma eyyâmlarında mahfelde müezzinlik edüp ve Cuma günlerinde ve gecelerinde ve leyali-yi mübârekelerde halaka-i zikirde zákirlik edüp her birine yevmi . akçe vazîfe verile ve sâlifü'z-zikir Menzil-hâne kurbünde müceddeden binâ eylediğim medresede evlâdımdan bir ehl-i ilim ve sâhib-i fazîlet kimesne müderris olup eyyâm-ı tatîlden mâadâda talebe-i ulûmâ tefsir ve hadis-i şerîf ve sâir ulûm-i nâfia talîm ve tedris edüp bu mukâbelede yevmî râyic-i fi'l-vakıt olan züyûf akçeden . akçe ve cedid hesâbı üzre . akçe verile ve medrese-i mezbûrede vakı' her bir oda başına yevmî . akçe mum akçesi verile ve yine medrese-i merkumede evlâdimdan sâlih bir kimesne imâm olup beş vakıt salavât edâ eyleye ve imâm-1 mezbûre yevmî . züyúf akçe vazife verile ve cami-i mezbûrda bir ehl-i ilim ve müttakı kimesne vâiz olup bade'l-vaaz zikrullâh idüp yevmî . akçe cihet-i va ziyyeye mutasarrıf olup eğer tedrise dahi kadir olur ise şart ve tayînim üzre tedris edüp . akçe cihet-i tedrisiye mutasarrif ola kudreti olmaz ise yine evlâdımdan bir ehl-i ilim tedrise kâdir kimesneye verilüp ve bir nefer kimesne kable's-salâti'l-cuma mahfelde Kur'ân-ı azimü'ş-şân kırâat edüp yevmi . akçeye mutasarrif ola ve câmi-i şerif kurbünde olan muallimhanede evladimdan bir sâlih ve mütedeyyin kimesne muallim-i sıbyân olup yevmi . akçeye mutasarrif ola ve câmi-i merkûmda vakt-i zuhur ve asırda evlâdimdan bir sâlih kimesne imâmet edüp yevmi . akçe vazifeye mutasarrif ola ve yine evlâdimdan bir salih kimesne hatib olup yevmi . akçe vazîfeye mutasarrif ola ve yine evlâdımdan bir mutemedün aleyh kimesne câbi olup yevmi . akçe verile ve biri dahi nâzır olup yevmi . akçe verile ve biri dahi kâtib olup yevmi . akçe verile ve bir kimesne kayyım olup evkât-ı hamsede kayyımlık hizmetini edâ ve eyyâm-1 şitâda câmi-i şerif sakfinda müctemi olan selci kürüyüp vakt-i matarda iktizâ eden damlasını ref edüp ve câmi-i şerifde ferrâş ve mumların ikâd edüp bu mukâbelede yevmi . akçe vazifeye mutasarrif ola ve câmi-i mezbûrun iktizâ eden hasır ve çerâğ ve sâir levâzıme umûmen galle-i vakıfdan verile ve câmi-i mezburun ve medrese-i merkůmun ve hân ve bahçe ve Menzil-hâne ve sâir dekâkinin iktizâ eden tamir ve termimleri umûmen galle-i vakıfdan sarf oluna bade mürurü'l-eyyâm bir kimesne benim vakfima hilaf-ı şart-1 vâkıf ve sâir bir târıkla bir muhdes vazife ihdâs eder ise aslâ muhdes olan vazife verilmeye ve bade't-tamir ve'r-rakabe tayin eylediğim vazifeler bi't-tamâm ve'l-kemal galle-i vakıfdan verildikden sonra her ne fazla kalur ise evlâdim ve evlâd-ı evlâdım ve evlâd-ı evlâd-1 evlâdim batnen ba'de batnin ve neslen bade neslin li'z- zekeri mislü hazzi'l-ünseyeyn beynlerinde taksim eyleyeler ve mezbûrlardan birisi fevt oldukda ancak hissesi evlâdina isâbet eyleyüp fevt olanın hissesi ancak evlâdı oldukça batn-ı evvele intikâl eylemeye evlâdi olmaz ise batn-i evvele taksîm oluna ve tertib-i bütun ile ism-i evlâd itlak olunur kimesne olmayup iyâzen billâhi teâlâ münkariz olur ise utekâma ve evlâd-ı utekâma tertib-i butûn-ı mezbur üzre beynlerinde galle-i vakifin fazlasını taksîm eyleyeler. Bu şurût-ı mezkûre mürûr-1 eyyâm ve kürûr ve şuhûr- a'vâm ile müteazzir olur ise fukarâ-yı müslimine sarf oluna. Tahrir-i usûl ve furû-yı evkaf ve temhid-i meşrûtu meslûbeti'l-hilâfe hitâm verüp bi'l-cümle evkafi'l-meşrûtati'l-evsâfi farigan ani's- şevâgil mütevelli olana teslim edüp onlar da vakfiyet üzre ahz ve kabz ve tesellim edüp sâir mütevelliler evkâfda tasarrufları gibi tasarruf eyleye deyu hâtime-i kelâma hatm ü hitâm ve mütevelli-yi mezbur vâkıf-ı mumâileyhi kelimât-1 meşrûhasını vicâhen tasdık-1 şer'î ve şifähen tahkık-ı mer'i etdikde emr-i vakıf tamâm ve hâl-i habs encâm bulmuş iken vâkıf-1 mezbûr el-Hâc Abdülfettah çavuş inân-ı kelâminı semti vifâkdan cânib-i şikaka atf edüp vakf-1 akâr Imâm-i Azam Ebu Hanife Numan bin Sabit hazretlerinin mezheb-i hatîr ve re'y-i münirlerinde vâsıl ve derece-i sihhat buldu lâkin lûzumdan âri olup hususan vâkıf menfaat-ı vakfı kendi nefsine şart etmekle Imam Muhammed hazretleri katında sahîh olmamağla vakfimdan rücû ve nakz-ı bünyânı vakifda meslek-i ictihâd-ı Numaniye kendim bâlâda tafsili mürûr eden bahçe ve hân ve dekâkîn ve Menzil-hâneyi yine ke'l-evvel silk-i milkime idhâl murâd ederin dedikde mütevelli-yi merkûm temhîd-i mukaddemâtı mukavvime ve ikâmet-ii berahiye-i müselleme birle cevâb-ı bâ-savâba tasaddi edüp eğerçi hâl-i bast olunan makal üzeredir lâkin fasıl-1 samadâni Ebu Yusuf-ı Imam-1 sâni kavl-i şerifleri üzre vâkıfın mücerred vekaftü demesiyle ve Imam Muhammed bin Hasenü's-Seybâni kavl-i şeriflerinde teslim-i ile'l-mütevelli ve tescil-i şer'i olmağla bünyán-1 vakf-1 akâr te'sis-i sihhati ve lüzůmu ile payidârdır ve Imâm Yusuf hazretleri katında vâkıf menfaat-1 vakfi kendi nefsine şart etmesi dahi sahih olmagla onların kavl-i şerifleri üzre redden imtinâ" ve temessük-i habl-i? cedel ve nizâ etdikde sadr-1 kitâb sihhat-nisâba unvân-ı tiraz-1 imzâ ve piraye-i bahs-1 hükm ü kazâ olan hâkim-i hâsım-1 bi-maâdil ve kâdî-yi âlim ve âdil huzûrunda müteráfian ve fasl-1 hükme talibân olduklarında hâkim-i müşarünileyh esbağallâhü niamehů alyh hazretleri dahi itâle-i fikr-i dakık ve icále-i nazar-1 ânifden sonra mennâun lilhayr" olmakdan hazer edüp cânib-i vakfiyetin itibârn miyâr-1 tahrirlerinde evlâ ve uhrâ olnağla ilm-i kâmilleri muhit-i mesâil-i hilâf ve şâmil-i mevâzi- i ihtilâf olduğu hâlde evvelen vakf-1 akârın imâmeyn-i hümâmeyn kavl-i şerifleri müftâbih ve akvâsı üzre sihhat-ı lüzûmuna kalem-zen ve kazâ olup ve sâniyen vâkıfinın menfaat-1 vakfı kendü nefsine şart sihhatine Hazreti Ebü Yusuf kavl-i serifleri üzre hüküm etdikde hiyle ve cedel ve niza münfasım ve vakf-1 mezbůr vakf-1 sahih ve lâzım ve habs-i sarih-i mütehattim olup min-ba'd nakz-1 nakızına mecâli muhalli ve mümteniu'l-ihtimâldir. Hurrire filyevmissânî aşer min-Şevvalilmükerrem lisene erbaa ve işrine ve mietin ve elf.